JINSI YA KUPATA TIN NUMBER: MWONGOZO KAMILI

Namba ya Utambulisho wa Mlipa Kodi (Taxpayer Identification Number – TIN) 

ni namba maalum inayotolewa na mamlaka ya kodi kwa mtu binafsi au kampuni ili kutambuliwa kwenye masuala ya ulipaji kodi. Namba hii huhitajika katika shughuli nyingi za kiserikali na kibiashara kama vile kupokea leseni za biashara, kufungua kampuni, kufanya tenders, au kuajiriwa katika taasisi fulani.

TIN inatolewa na Mamlaka ya Mapato Tanzania (TRA). Kupata TIN number ni rahisi na unaweza kufanya usajili mtandaoni kupitia tovuti rasmi ya TRA (https://taxpayerportal.tra.go.tz).

TIN ni namba ya kipekee inayotolewa kwa mlipa kodi kwa ajili ya nini?

Kufanya biashara kimamlaka, Kufungua kampuni au tawi la kampuni, Kufungua akaunti ya kampuni benki, Kusajili magari, Kufanya zabuni serikalini,nKuajiri wafanyakazi (kwa waajiri), Kufanya shughuli za forodha na uagizaji bidhaa.

Hapa ni hatua za msingi za kupata TIN number:

1. Tembelea tovuti ya TRA Taxpayer Portal kupitia https://taxpayerportal.tra.go.tz.

2. Chagua aina ya usajili: mtu binafsi (Individual Registration) au taasisi (Entity Registration).

3. Kwa mtu binafsi, chagua njia ya kujiandikisha:

   • Kwa wenye NIDA (National Identification Number), wasilisha namba ya NIDA na namba ya simu iliyosajiliwa kwa NIDA.

   • Kwa wasiokuwa na NIDA, kuna chaguo la kujiandikisha bila namba ya NIDA.

4. Jaza fomu ya maombi kwa taarifa zako sahihi.

5. Tuma maombi yako na subiri uthibitisho kupitia barua pepe au ujumbe mfupi.

Vidokezo muhimu: Hakikisha unatumia barua pepe na namba ya simu halali kwa ajili ya kupokea OTP na mawasiliano mengine. Pia tumia intaneti yenye kasi ili kuepuka usumbufu katikati ya mchakato.

Kwa watu wasiokuwa na namba ya NIDA, au taasisi, mfumo utaelekeza hatua za ziada kama kuingia kwenye akaunti (login) kabla ya kuendelea na usajili.

TIN huhifadhiwa kwa mtandao na hutoa huduma kama kulipa kodi mtandaoni, kupata taarifa na huduma rasmi kutoka TRA, na kuepuka adhabu za kisheria kwa kutokuwajibika kulipa kodi.

Hii ni njia rahisi na salama ya kupata TIN number Tanzania kwa kutumia mtandao bila haja ya kwenda ofisi za TRA.

Jinsi ya Kupata TIN Number (Hatua kwa Hatua)

Andaa Hati Muhimu

Kwa kawaida, unahitaji:

• Kitambulisho cha Taifa (NIDA) kwa Tanzania, au kitambulisho halisi kinachokubalika nchini kwako.

• Picha pasipoti (ikiwa inahitajika).

• Anuani ya makazi na barua kivuli ya uthibitisho (kama bili ya umeme au mkataba wa nyumba).

• Maelezo ya shughuli unayofanya (kwa wanaoomba TIN ya biashara).

• Kwa kampuni: cheti cha usajili wa kampuni na taarifa za wanahisa.

Jaza Fomu ya Maombi

Katika nchi nyingi, unaweza kujaza fomu:

• Kwa njia ya mtandao (online) kupitia tovuti ya mamlaka ya mapato, au

• Kwa njia ya karatasi kwenye ofisi ya mamlaka ya kodi.

Mfano nchini Tanzania:

• Mtandao wa TRA: Systems → TIN Online Services

Katika fomu, utajaza:

• Taarifa binafsi,

• Anwani,

• Aina ya huduma unayoomba,

• Shughuli ya kiuchumi unayofanya.

Wasilisha Maombi na Nyaraka

Wasilisha nyaraka zako kwa:

• Kupakia (upload) kwenye mfumo, au

• Kuwasilisha kwa afisa wa kodi katika ofisi husika.

 Uhakiki na Uthibitisho

Afisa wa mamlaka ya kodi atakagua:

• Uhalisi wa kitambulisho chako,

• Usahihi wa taarifa ulizojaza,

• Uhalali wa shughuli unazofanya.

Ikiwa kila kitu kiko sawa, ombi lako litakubaliwa.

Kupokea TIN Number

Baada ya uthibitisho:

• Utapewa namba yako ya TIN,

• Unaweza kuipakua kama cheti (TIN Certificate) katika mfumo, au kuichukua ofisini (kutegemea nchi).

Muda wa kupokea TIN hutofautiana, lakini kwa kawaida ni kuanzia siku 1 hadi 7, kulingana na mfumo na ukaguzi.

SOMA ZAIDI 

Jinsi ya Kuangalia Kitambulisho cha NIDA/KUPATA COPY

JINSI YA KUANGALIA NAMBA/USAJILI WA NIDA