Huduma za simu za malipo na usambazaji wa fedha kama M-Pesa, Tigo Pesa, na Airtel Money zimeleta mapinduzi makubwa katika sekta ya kifedha nchini Tanzania. Huduma hizi zinawawezesha watumiaji kutuma na kupokea pesa, kulipia bili, kununua bidhaa na huduma, pamoja na kuweka au kutoa fedha kwa kutumia simu za mkononi. Zimekuwa nyenzo muhimu kwa wananchi wengi, hasa wale wanaoishi maeneo ya vijijini ambako benki hazipatikani kwa urahisi.
Huduma Kuu na Watumiaji Wake
M-Pesa
M-Pesa ni huduma ya kifedha kupitia simu ya mkononi inayotolewa na kampuni ya Vodacom Tanzania. Ni huduma yenye idadi kubwa zaidi ya watumiaji nchini, ikiwa na zaidi ya akaunti milioni 20.67. Kupitia M-Pesa, wateja wanaweza kutuma na kupokea fedha, kulipia huduma za umeme (LUKU), maji, DStv, pamoja na huduma mbalimbali za biashara mtandaoni.
Tigo Pesa
Tigo Pesa, inayoendeshwa na kampuni ya Tigo Tanzania, inajivunia zaidi ya akaunti milioni 17.82. Huduma hii inaruhusu watumiaji kufanya miamala ya kifedha kwa urahisi, ikiwemo kutuma na kupokea fedha, kulipia huduma za serikali, pamoja na kufanya manunuzi kwa njia ya simu.
Airtel Money
Airtel Money ni huduma ya kifedha kupitia simu ya mkononi inayotolewa na Airtel Tanzania. Ina zaidi ya akaunti milioni 11.02 za watumiaji. Airtel Money imekuwa ikirahisisha malipo ya huduma muhimu, biashara ndogondogo, na kuhamisha fedha kati ya mitandao tofauti, jambo lililoongeza ufanisi katika biashara na maisha ya kila siku.
Faida za Huduma za Kifedha kwa Simu
-
Urahisi na Kasi:
Huduma hizi huruhusu watumiaji kutuma na kupokea pesa kwa haraka bila kulazimika kufika benki. -
Upatikanaji wa Huduma Karibu Popote:
Wakala wa huduma hizi wanapatikana maeneo mengi nchini, hivyo kufanya huduma zipatikane hata vijijini. -
Ujumuishaji wa Kifedha:
Zimechangia kuwafikia watu wasio na akaunti za benki, hivyo kupanua wigo wa huduma za kifedha nchini. -
Kukuza Uchumi wa Kidijitali:
Kwa kuwezesha biashara na malipo ya mtandaoni, huduma hizi zimekuwa nguzo ya uchumi wa kidijitali Tanzania.
Takwimu na Ukuaji
Idadi ya akaunti za huduma za kifedha kupitia simu nchini Tanzania imeongezeka kwa kasi kubwa. Tangu mwaka 2019 ambapo kulikuwa na takriban akaunti milioni 25.86, hadi kufikia Juni 2024, idadi imeongezeka hadi milioni 55.52.
Kwa sasa, miamala ya fedha inakadiriwa kufikia wastani wa bilioni 5.27 kwa mwezi — ishara tosha ya ukuaji mkubwa wa teknolojia hii. Ukuaji huu ni sehemu ya jitihada za serikali na wadau wa sekta ya mawasiliano katika kukuza uchumi wa kidijitali na ujumuishaji wa kifedha kwa Watanzania.
Jinsi Huduma Zinavyofanya Kazi
Watumiaji husajili akaunti kwa kutumia namba zao za simu, kisha hutumia menyu maalum (USSD au App) kufanya shughuli kama:
-
Kutuma na kupokea pesa;
-
Kulipia bili za umeme, maji, DStv, nk.;
-
Kununua bidhaa na huduma;
-
Kutoa fedha kwa wakala au kwenye ATM;
-
Kuhamisha fedha kati ya mitandao tofauti (kama M-Pesa kwenda Tigo Pesa).
Kila huduma ina viwango maalum vya ada na kikomo cha miamala kwa siku, kulingana na kiasi kinachohamishwa.
Mwisho Kabisa
Huduma za M-Pesa, Tigo Pesa, na Airtel Money zimekuwa injini ya mageuzi ya kifedha nchini Tanzania. Zimepunguza utegemezi wa huduma za benki za kawaida, kuongeza usalama wa fedha, na kuimarisha uchumi wa wananchi wengi. Kwa ujumla, huduma hizi zimekuwa chachu ya maendeleo ya uchumi wa kidijitali, zikiunganisha watu na fursa kwa urahisi, uharaka, na usalama zaidi.